Ημέρα της Ευρώπης - 9 Μαΐου

Κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου γιορτάζουμε την ειρήνη και την ενότητα στην Ευρώπη. Η ημερομηνία αυτή σηματοδοτεί την επέτειο της ιστορικής «Διακήρυξης Σουμάν», με την οποία ο Ρομπέρ Σουμάν διατύπωσε την πρότασή του για μια μορφή πολιτικής συνεργασίας, ικανή να κάνει αδιανόητο τον πόλεμο μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνών.  Η πρόταση του Ρομπέρ Σουμάν θεωρείται η απαρχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ζωή και χρόνοι

Γεννημένος στο Λουξεμβούργο, ως Γερμανός υπήκοος, ο Σουμάν έγινε Γάλλος όταν το 1919 η Αλσατία-Λορένη, όπου ζούσε, επιστράφηκε στη Γαλλία. Είχε δραστηριοποιηθεί στην πολιτική πριν τον πόλεμο ως μέλος του γαλλικού κοινοβουλίου. Κατά τη διάρκεια του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, ο Γάλλος εξόριστος ηγέτης Σαρλ ντε Γκολ ζήτησε από τον Σουμάν να μεταβεί στο Λονδίνο, για να υπηρετήσει στην κυβέρνησή του.  Έδρασε ως μέλος της γαλλικής αντίστασης, συνελήφθη και φυλακίστηκε από τους Ναζί. 

Μετά τον πόλεμο, επέστρεψε στην εθνική πολιτική σε μια σειρά ανώτατων θέσεων και έγινε βασικός διαπραγματευτής σημαντικών συνθηκών και πρωτοβουλιών με στόχο: α) την ενίσχυση της συνεργασίας στο πλαίσιο της δυτικής συμμαχίας και β) τη συνένωση της Ευρώπης. Κατείχε μια σειρά υψηλόβαθμων θέσεων στη Γαλλία και, τελικά, συνέταξε τη «Διακήρυξη Σουμάν», για να ενώσει την Ευρώπη και να αποτρέψει περαιτέρω πολέμους.

Ένα όραμα για την Ευρώπη

Το 1950, τα κράτη της Ευρώπης προσπαθούσαν ακόμη να επουλώσουν τις πληγές τους από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο οποίος είχε λήξει πέντε χρόνια πριν. Αποφασισμένες να αποτρέψουν την επανάληψη ενός τέτοιου φρικτού πολέμου, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κατέληξαν στο ότι η από κοινού διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα θα καθιστούσε στο μέλλον έναν πόλεμο μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας "όχι μόνον αδιανόητο, αλλά και υλικά αδύνατο". Η κεντρική ιδέα ήταν ότι καμία χώρα δεν θα μπορούσε να ξανακηρύξει πόλεμο, εάν δεν είχε τον έλεγχο της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα.

Η Διακήρυξη Σουμάν παρουσιάστηκε από τον ίδιο στις 9 Μαΐου 1950, οπότε προτάθηκε η δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, τα μέλη της οποίας θα διαχειρίζονταν από κοινού την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα, δηλαδή, των σημαντικότερων υλικών για τη βιομηχανία εξοπλισμών. Επίσης, επικράτησε ο συλλογισμός, και ορθά, ότι η συγχώνευση οικονομικών συμφερόντων θα βοηθούσε στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου και θα αποτελούσε το πρώτο βήμα για την ενοποίηση της Ευρώπης. Ιδρυτικά μέλη της ΕΚΑΧ ήταν η Γαλλία, η Δυτική Γερμανία, η Ιταλία, οι Κάτω Χώρες, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο. Η προσχώρηση στην ΕΚΑΧ ήταν ανοικτή και σε άλλες χώρες. Η ΕΚΑΧ ήταν ο πρώτος από μια σειρά υπερεθνικών ευρωπαϊκών θεσμών που τελικά μετεξελίχθηκαν στη σημερινή "Ευρωπαϊκή Ένωση".

Επειδή το σχέδιο Σουμάν δημοσιεύθηκε στις 9 Μαΐου 1950, η ημερομηνία αυτή θεωρείται πλέον η ημερομηνία γέννησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εορτάζεται κάθε χρόνο ως «Ημέρα της Ευρώπης».